Grossierderij in levensmiddelen
Mijn Opa (Cornelis Schrama) had
een grossierderij in levensmiddelen in Lisse.
Piet van der Putten, ‘’bouwknecht en arbeider’’ legde in 1905 de
basis voor wat later de stalhouderij M. van der Putten & zonen zou
heten.
Piet wist een paar
muilezels op de kop te tikken, die hij op woensdagmiddag voor de
kar spande om de nodige ritjes te maken
voor de firma Schrama, een
Lissese grossier in kruidenierswaren.
Bron : ''En morgen dan ?'', Honderd jaar Van der Putten personen- en
vrachtvervoer, samengesteld door Ed Olivier.
Mijn overgrootvader (Antonius Schrama) was ook eerst arbeider en later
(vanaf circa 1881) vrachtrijder van
beroep.
Mijn opa was ook een vrachtrijder, in ieder geval tot 1914 en later grossier
in levensmiddelen.
De grossierderij is, voor zover ik weet, begonnen op de Stationsweg
achter
de winkel van
destijds de kruidenier v.d. Mark,
op de hoek van de Heereweg en de Stationsweg.
Het zou bij de deuren rechts op de foto geweest kunnen zijn.
In 1919 kocht mijn Opa een huis aan de Heereweg 191 (zie
waar woonden zij).
In 1927 bouwde hij een pakhuis achter de woning en in 1931 een
garage.
Bron : Geschiedenis van Lisse in oude ansichten en plattegronden.
Overzicht van de bouw- en sloopjaren van alle panden in het centrum
van Lisse
met vermelding van de hoofdbewoners in de periode 1890-1920.
Uitgegeven door Erik Vergunst, Schoonhoven, 2007.
In de
Leidsche Courant van 26-2-1927 stond onder het kopje De WINKELBEURS
in Lisse het volgende :
De groote aantrekkelijkheid van de
grossierderij C. Schrama lijkt ons wel
deze, dat iedere huisvrouw een pakje
''melange Dee'' ten geschenke krijgt.
Bron :
http://leiden.courant.nu/
Zo stond het in de krant, maar zal er niet thee van D E
(Douwe Egberts) bedoeld zijn ?
Na het overlijden van mijn Opa in 1935 is de grossierderij voortgezet door zijn zoons.
Als weduwe moest je een bijbaantje zoeken.
Ik kan me nog
herinneren, dat mijn vader in
het kaaspakhuis de kazen ging omdraaien.
Dit is de Kanaalstraat met aan het einde,
op de kruising met de
Heereweg, het postkantoor, gebouwd in 1899.
Helemaal links is de inrit naar het pakhuis te zien.
Rechts naast de inrit was een winkeltje / werkplaats van lederwaren.
Was het ene van Zelst die daar schoenen lapte ???????????????
Bron van de tekst : Erik Vergunst en Gerard Schrama (van deze site).
De ansichtkaart is afkomstig van de site van Jan van Rooyen
http://www.lisseinbeeld.nl/
uit het album ''Lisse hoe het ooit was''.
Van de andere kant bekeken zag de Kanaalstraat er jaren later zo uit.
Links staat een van de nieuwe vrachtwagens (een Chevrolet).
De ansichtkaart is afkomstig van de site van Jan van Rooyen
http://www.lisseinbeeld.nl/
uit het album ''Lisse hoe het ooit was''.
Mijn ouders ''blokkeren'' hier de poort voor aan - en afvoer.
(Foto afkomstig van mijn moeder)
De foto hieronder, een heel karakteristieke foto, vind ik de leukste van de foto's op mijn site.
Vrachtauto bij het oude pakhuis achter de woning van mijn Oma aan de
Heereweg 191 te Lisse
met een ingang voor aan- en afvoer van goederen via de Kanaalstraat.
C. Schrama was mijn Opa.
De chauffeur heette Jan v.d. Zijden en hij had koude handen.
(Foto afkomstig van mijn moeder)
Het is een Chevrolet 1,5 ton truck uit 1931
(bron : Aad Wannet Facebook,
https://www.flickr.com/photos/wouterduijndam/16353593628 )
In de Tweede Wereldoorlog had je voor van alles bonnen nodig, ook
om je (vracht)auto's in beweging te houden.
Maar op een gegeven moment had je nog wel bonnen, maar je kon er
niets meer mee.
Bron : de doos met foto's en van alles van mijn moeder.
Het was Maandagmiddag in ‘’de Nachtegaal’’ (een bekend restaurant gelegen tussen Lisse en Hillegom) een ongewone drukte in verband met de herdenking van een viertal jubilea van personen, die verbonden zijn aan de zaak van de firma C.Schrama Az. te Lisse. Een der firmanten, de heer P.Schrama (mijn vader),nu bedrijfsleider, de boekhouder, de heer T. van Werkhoven, en de beide vertegenwoordigers, de heeren J. van der Aart en J. van der Valk, vierden het feit, dat zij gedurende 25 jaar aan deze zaak verbonden waren. Des middags hebben zeer velen op een receptie van hun belangstelling blijk gegeven, niet alleen uit den kring van zakenrelaties, doch ook uit de gemeente zelf kwamen velen de jubilarissen complimenteeren (en zij hebben vast vijfmaal een toost uitgebracht op de vijf jubilarissen). Na de receptie werd in de groote zaal een diner gegeven, waaraan de jubilarissen met familieleden en de overige leden van het personeel aanzaten, terwijl het verdere van den avond in een gezellige stemming werd doorgebracht. Het moet voor mevrouw Schrama, weduwe van den stichter van dit bedrijf, wijlen de heer C. Schrama, een buitengewoon genoegen zijn om het werk van haar man, met noeste vlijt en ijver begonnen, met zooveel succes bekroond te zien.
Bron : de Nieuwe Leidsche Courant van 1-6-1946 (http://leiden.courant.nu)
De jubilarissen zijn via deze link ook te zien in de Nieuwe Leidsche Courant 25/05/1946
''In de vijftiger jaren van de twintigste eeuw werd er door de
postbode ook een ronde genaamd de kwitantiewijk gelopen.
Wat
betekende dat de postbode soms met 10.000 gulden over straat moest,
die waren opgehaald bij de grossiers Verduijn en Schrama.''
Die verdienden toen blijkbaar meer dan de bollenboeren.
Bron : Nieuwsblad van de Vereniging Oud Lisse
Jaargang 10 nummer 2 – april 2011 blz. 27
Het wagenpark van de firma N.V. v/h C.Schrama.
De tweede vrachtwagen van links is een GMC,
na de oorlog door mijn vader gekocht van de Amerikanen
(of van
Maarten v.d. Putten).
De GMC
slurpte wel veel benzine,
hij reed 2 op 1.
(Foto afkomstig van mijn moeder)
In het boek ''En
morgen dan ?'', Honderd jaar Van der Putten personen- en
vrachtvervoer staat :
''Na de oorlog wist vader van der Putten als een van de eersten weer
enkele vrachtwagens (oude legertrucks) te
bemachtigen.'' Het kan goed zijn dat mijn vader de GMC van vader
van der Putten heeft gekocht.
''De eerste jaren na de oorlog was er nog niet veel te doen.
Kees van der Putten ging bij Schrama helpen.''
‘’Ome Kees, die
altijd voor Schrama reed, kreeg een nieuwe (vracht)auto, een
Mercedes’’, vertelt Piet.
‘’Het zal in 1954 zijn geweest. Die auto kostte 25.000 gulden. Toen
we hem gingen halen liep opa te ijsberen.
Is er wat opa ?, zei ik. ‘Nou Pietje’, zei hij, ‘nou gaan ze naar de
kloten. Ze hebben een auto gekocht van
vijfentwintigduizend gulden. Hoe moeten ze dàt verdienen’’.
Dat liep allemaal goed af, dankzij Schrama want :
‘’Schrama, de grossier, heeft altijd een grote rol gespeeld in het
bedrijf. Oom Kees reed dag en nacht voor Schrama.
Die bracht de levensmiddelen naar de kruideniers en nam het lege
goed mee terug. Wij haalden ook goederen bij
de leveranciers, omdat ze zo ongelukkig aan die poort op de Heereweg
en de Kanaalstraat zaten. Heineken kon er
niet komen; we haalden ook bleekwater bij Fenix in Zwolle en azijn
bij Haas in Haarlem. Als het druk was, werd er
een tweede auto naar toe gestuurd, meestal oom Hans. ’s Avonds
losten we bier aan de Heereweg; dat ging op
karren door de steeg naar het magazijn. Dat deden we met zijn allen;
’s avonds na het eten ; effe een half uurtje
lossen. Zo losten we ook 15 ton aan kilopakken zout – 10 in een
baaltje – uit een treinwagon aan het spoor.
Het closetpapier kwam ook met treinwagons tegelijk. Dat stond bij
ons in de schuur, daar hadden ze bij Schrama
geen ruimte voor.’’
Bron : ''En morgen dan ?'', Honderd jaar Van der Putten personen- en
vrachtvervoer, samengesteld door Ed Olivier.
Kees van der Putten was jarenlang, ook toen de grossierderij niet
meer bestond, ''kind aan huis'' bij mijn Oma en
bevriend met mijn oom Jan.
In het boek staat
ook dat er afscheid genomen werd van een oude Schrama met vier benen
(in dit geval werd er niet over poten gesproken).
''Op 2 mei 1956
kwam er een einde aan het vervoer met paarden.
Alle paarden, koetsen, tuigen, zadels, rouwkleding werd verkocht.
Er waren paarden bij die twintig jaar bij van der Putten waren.
Een van de paarden heette Schrama.''
Bron : ''En morgen dan ?'', Honderd jaar Van der Putten personen- en
vrachtvervoer, samengesteld door Ed Olivier.
Toelichting op de titel van het boek :
De titel van het boek ''En morgen dan ?'' werd (al snikkend)
uitgesproken door de vrouw van Henk van der Putten
na een vrolijke familieavond bij Schiller in Amsterdam waar de
familie er in de jaren '60 één keer per jaar een paar
weken huishoudgeld doorheen jaste.
Op 29 augustus 1947 stond in de
Nieuwe Leidsche Courant
:
''Door enige firmanten van de firma Schrama
werd een uitstapje gemaakt naar Amsterdam.
Toen men 's avonds huiswaarts wilde keren, kwam men tot de
ontdekking dat de G.M.C.-wagen verdwenen was.
Vrijpostige heren hadden de wagen blijkbaar tot eigendom verklaard,
doch waren er niet gerust op.
De andere morgen om 4 uur werd de wagen door de politie van Hattem
bij Zwolle langs de weg onbeheerd aangetroffen en
kon hij weer in
het bezit worden gesteld van de eigenaars.''
Dat
krijg je ervan als je op stap gaat in Amsterdam en meer oog hebt
voor een pilsje e.d. dan voor je GMC !
Bron : Nieuwe Leidsche Courant (http://leiden.courant.nu)
Wat een ambtelijke taal !
Nu zou er in de krant staan, dat het tuig was gaan joyrijden met
mijn auto en met MIJN benzine.
Later had de firma Chevrolets.
Er zal wel weer wat te vieren geweest zijn.
De vijf broers met hun vrouwen en natuurlijk Oma in het ''centrum".
Wat heeft tante Iet op haar hoofd ?????
(Foto afkomstig van mijn moeder)
Wat gaat mijn Oma hier doen met die grote mokerhamer ? Ze deed altijd geen vlieg kwaad !
Foto afkomstig van mijn moeder.
Rector van Steen was jarenlang een goede vriend van
mijn ouders.
Op de pagina's ''Meer van mijn vader en moeder''
en
op de pagina
Geschiedenis van de St. Agathakerk
in Lisse
is
meer te zien en
te lezen over rector van Steen.
Mevr. de wed. C. Schrama was mijn Oma.
(Krantenartikel afkomstig van mijn moeder)
Nu weten we dat het geen vlieg was,
maar dat ze de toegang van karton naar
de nieuwe ruimte ''verpletterde''.
Mijn moeder vond het blijkbaar heel leuk !
Foto afkomstig van mijn moeder.
Bron : de Nieuwe Leidsche Courant van 16-2-1954 op
http://leiden.courant.nu/
N.B. Ik weet haast zeker dat de twee bovenstaande krantenartikelen bij dezelfde
uitbreiding horen.
En dat was een goede reden om weer wat te vieren in het oude / nieuwe pakhuis
en ik mocht er ook bij zijn.
(Foto afkomstig van mijn moeder)
Kijkje (kiekje) in het oude pakhuis. Wat staat er op de kar
!!!!!!
(Foto afkomstig van mijn moeder).
Met de destijds beroemde "Flipje uit Tiel''.
(Foto afkomstig van mijn moeder).
Mijn vader bij (denk ik) de feestelijke opening van een
Kroon-winkel. Kroon was een samenwerkingsverband van
grossierderijen.
Links van mijn vader staat, volgens mij, meneer v.d. Valk, een van
de vertegenwoordigers.
De chauffeur met de pet is Piet, een van de broers van v.d. Putten,
van het gelijknamige taxi- en transportbedrijf.
Wat een slee van een auto !!!!!
(Foto afkomstig van mijn moeder)
Zo zag de poort in de
Kanaalstraat er uit in
september 2015.
Achterin de toegang naar het pakhuis via de groene deur.
Foto van mijzelf.
De vrachtauto's reden
achteruit de poort in vanaf de Kanaalstraat.
In het begin
was de inrit breed genoeg,
maar de vrachtwagens
werden breder en breder waardoor de muren aan beide zijden
hele
speciale horizontale groeven kregen.
Hier nog te zien.
Foto van mijzelf
(september 2015)
Links was het kantoor.
Volgens mij zijn ze met
graffiti bezig
geweest op de houten platen.
Mag je hier niet eten van de gemeente ?
Foto van mijzelf.
Aan de Grachtweg nr. 5, bij de vroegere woning van tandarts Simonis (ja, de vader van), was een inrit naar naar achteren waar een loods van (ik meen, aannemer?) Barnhoorn stond. Deze loods is later in gebruik genomen als uitbreiding van het pakhuis van de grossierderij.
Aan de bovenkant van de foto is de 2e etage van het pakhuis te zien. De deur gaf misschien toegang tot de loods, maar deze deur werd niet door Schrama gebruikt.
Foto door mijzelf (september 2015)
Elke Nieuwjaarsdag kwam het personeel bij ons thuis Nieuwjaar wensen. Na de koffie kwam er wat anders op tafel natuurlijk.
v.l.n.r.
mijn vader, Janus van Noort ?????, N.N.,
N.N., Oom Jan.
Foto afkomstig van mijn moeder.
Ze zijn nog steeds aan de koffie, maar dat zullen ze echt niet volhouden.
v.l.n.r. mijn broer Frans, Peter v.d. Lans (zijn vriend), N.N., N.N., Antoon van Zelst, broer Piet, N.N.
Frans met strikje !!!!!!
Foto afkomstig van mijn moeder.
In de Nieuwe Leidsche Courant van 5-6-1964 stond :
Lisser Firma
Verhuisde
LISSE --- Na jaren
van tobben in de
veel te kleine panden aan de Kanaal-
straat is het sterk gegroeide grossiers-
bedrijf C.Schrama verhuisd naar de Eer-
ste Poellaan, waar men over niet minder
dan 2000 m² ruimte kan beschikken. Bij
de feestelijke opening zijn goede woorden
tot de firmanten gericht.
Bron :
http://leiden.courant.nu/
En hier spreekt mijn vader een woord van dank uit.
Op de ''autocue'' rechtsonder staat :
''KROON Winkeliers Hartelijk dank voor het mooie bureau en
bureaustoel Hartelijk dank''
Mijn moeder kijkt schalks in de lens of naar de fotograaf ?
En Oma is moe.
(Foto afkomstig van mijn moeder)
Foto afkomstig van mijn moeder.
De nieuwe grossierderij Schrama en ons woonhuis aan de 1e Poellaan
in Lisse.
(Foto afkomstig van mijn moeder)
Het nieuwe pand van de grossierderij bestaat
uit de 4 dakpans-gewijze grijze vlakken.
Het woonhuis is te zien aan de
bovenkant links van het pand.
1.
Uittreksel uit het dossier bij de
Kamer van Koophandel Leiden
betreffende de grossierderij Schrama te Lisse >>>>>>>>>>> zie
Uittreksel
2. Overzicht van de aandelen >>>>>> zie grossierderij aandelen
3. Tijdens de tweede wereldoorlog >>>>>> zie WOII
4. Albert van Zelst (jongste zoon van Antoon van Zelst) ''vertelt'' :Mijn vader heeft vele jaren voor Schrama met de vrachtauto
gereden, is begonnen (voor zover ik me herinner) met de GMC en
daarna de Opel Blitz waar ik destijds ook veel in meereed. Daarna
zijn er verschillende Chevrolets geweest en ik meen na de verhuizing
naar de nieuwe grossierderij een DAF. Als ik in Lisse ben aan de
Kanaalstraat naast Graficus kijk ik nog steeds in de poort waar de
vrachtwagens achteruit inreden, de slijtplekken in de muren zijn nog
steeds aanwezig, je begrijpt dat een en ander best veel
herinneringen oproept!!
.jpg)
Albert staat hier rechts op de foto met zijn moeder, links op de
foto is de poort met de slijtplekken zichtbaar.
Bron : Albert van Zelst
Mijn vader is het grootste deel van zijn leven vrachtwagen chauffeur geweest, eerst samen met zijn broer en daarna is hij bij Schrama begonnen. Ik meen zo tot zijn 55e jaar op de vrachtauto en daarna bij van Riek (naast Jamin, wat nu Toni Music is) in de emballage,zijn collega's waren onder andere Janus van Noort, Arie Slot en Leen Brouwer. Daarna is hij mee verhuisd naar de 1e Poellaan,
ook weer ''in de lege flessen'' zoals ze dat noemde.
Mijn vader is overigens al in 1978 overleden.
Nog even met betrekking tot vroeger : een hele fijne herinnering heb ik als kind aan Nieuwjaarsdag, dan mocht ik met mijn vader mee naar de Vuursteeglaan om Nieuwjaar te wensen. Het allerbelangrijkste was voor mij natuurlijk de heerlijke hapjes, lekkernijen en drankjes, dat was echt een feest, de TV stond aan met toen al skispringen in Garmisch Partenkirchen. TV hadden wij natuurlijk nog niet dus dat was op zich al een feest, wij kregen ook altijd dingen toegestopt van je moeder, oud speelgoed e.d., ook nog eens een oude fiets met een kromme voorstang, ben ik samen met mijn broer Michel gaan fietsen vanaf de brug bij slachthuis Persoon, zat ik voorop en stak mijn voet tussen de spaken en hup gingen wij over de kop, goed afgelopen gelukkig, dat waren nog een tijden ha,ha!!!
Onderstaande foto is genomen
bij een drankgelag, ze
noemden dat destijds een excursie, bij bierbrouwer Heineken
(in Amsterdam, een jaarlijks uitje), er staan ook
Heren Schrama en
personeelsleden op.
.jpg)
Bron foto : Albert van Zelst
Links vooraan zitten vader en moeder van Zelst, rechtsonder zit de
Kooker en naast hem Leen Brouwer, een emballage-collega van mijn
vader. Rechtsboven zit El de Jeu (blond met bril) met links naast
haar Cock Grimbergen (chauffeur). ''Onder El de Jeu'' zitten Cor
Laan (de werkster van de grossierderij) en juffrouw de Jong (de
boekhoudster). Ome Jan zit midden boven met geheven hand, naast hem
(meent Albert) Cor Spiering en daarachter neef Frans Steenvoorden
(werkte in het magazijn). Achter de arm van de ober zit Cor v.d.
Aart, hij is ook chauffeur geweest. Ome Toon (met sigaret) zit
''onder de ober''.
Terug naar Pictures Schrama